Απολλώνιου Σοφιστού – Λεξικόν Κατά Στοιχείον Ιλιάδος & Οδύσειας

Περιγραφή

Ο Απολλώνιος ο λεγόμενος Σοφιστής, σπουδαίος γραμματικός, ρήτορας και λεξικογράφος, γεννήθηκε και έζησε κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το μόνο σωζόμενο έργο του είναι το ανά χείρας “Λεξικόν κατά στοιχείον της τε Ιλιάδος και Οδύσσειας”, που είναι και το αρχαιότερο διασωθέν Λεικό της Ελληνικής Γλώσσας, ένα Λεξικό 2.000 και πλέον ετών! Ο διδάσκαλος του Γένους Κωνσταντίνος Κούμας, καταγράφοντας “τα των παλαιών Ελλήνων συγγράματα”, ως πρώτο στην σειρά της Ελληνικής Λεξικογραφίας αναφέρει τον Απολλώνιο, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: “Απολλώνιος ο σοφιστής υιός Αρχιβίου του γραμματικού, εχρημάτισε τών λεξικογράφων ο αρχαιότερος και πιθανώς ο πρώτος…” (Βιέννη 1826)

Το παρόν Λεξικό πρωτοεκδόθηκε το 1773 στο Παρίσι και ακολούθως το 1833 στο Βερολίνο. Στην Ελλάδα εκδόθηκε για πρώτη φορά το έτος 2001 από τις Εκδόσεις Ηλιοδρόμιον και ήδη, με την παρούσα, κυκλοφορεί σε δεύτερη ανανεωμένη έκδοση. Πρόκειται για ένα μοναδικής αξίας ειδικό Ερμηνευτικό και Ετυμολογικό Λεξικό των Ομηρικών Επών, που περιλαμβάνει πάνω από 3.000 λέξεις και φράσεις. 

Ο Απολλώνιος μας παραδίδει μοναδικές ερμηνείες και ετυμολογήσεις στίχων. Ερμηνεύει και ετυμολογεί, με μία θαυμαστή σαφήνεια, ευσυνθεσία και συντομία, ρίχνοντας θα λέγαμε, κυριολεκτικά ένα Απολλώνιο φως στις λέξεις του Ομήρου. Ενδεικτικά αναφέρουμε: 

• άγαλμα – πᾶν ἐφ ᾦ τις ἀγάλλεται, δηλαδή,  άγαλμα είναι κάθε τι στην θέα του οποίου αγάλλεται κανείς. 
• ἀγυιαί – αἱ ὁδοί, ἀπό τοῦ δι’αὐτῶν ἄγειν, δηλαδή, ζείδωρος ονομάζεται η γη, από το ότι δίνει το δώρο της ζωής. Γι αυτό και είναι χαρακτηριστικό διά του λόγου. 
• φῶτες οἱ ἄνθρωποι, ἀπό τοῦ φωτίζειν τά νοούμενα πάντα διά τοῦ λόγου, δηλαδή, φώτες ονομάζονται οι άνθρωποι από του ότι φωτίζουν όλα τα διανοήματα διά τού λόγου. 

Το “Ομηρικόν Λεξικόν” του Απολλωνίου είναι ένα μοναδικό εργαλείο γνώσεως και Παιδείας για κάθε μελετητή του Ομήρου και της Ελληνικής Γλώσσας, είναι το Λεξικό που έλειπε για να μπορέσουμε να μελετήσουμε ξανά τον Όμηρο. Διότι δεν μπορεί κάποιος να πει ότι “γνωρίζει Ελληνικά”, εάν δεν έχει μελετήσει τον Όμηρο!